Trafikte Sağlık Kontrolü Önerisi
Son vakitlerde, muhakkak bir yaştaki şahısların seyahatte vasıta kullanmaya devam edip edememesi konusundaki tartışmalar gitgide artıyor.
Olgun şoförler ve seyir emniyeti konusunu kıymetlendiren Yol ve Seyir Emniyeti Danışmanı Öğr. Gör. Özgür Şener, “Seyri yanlışsız algılamak, tehlikeleri kestirmek ve bunlara mutabık halde mukabele etmek lazım. Bu yüzden, gözlerimiz, kulaklarımız, adalelerimiz, ani yansılarımız ve zihinsel algımız seyir emniyeti bakımından önemli öğeler ortasında yer alıyor.” dedi. Şahısların vasıta kullanmaya elverişliliklerinin muntazam sıhhat denetimleriyle kıymetlendirilmesi icap ettiğini söz eden Şener, “5-10 sene üzere uzun aralıklarla değil, yıllık bazda yapılan ayrıntılı sıhhat denetimleriyle, kişinin seyir için gerekli işlevleri değerlendirilmeli ve elverişli olduğu surece vasıta kullanmaya devam etmesine müsaade verilmelidir.” dedi.
Üsküdar Üniversitesi İş Sıhhati ve Emniyeti Kısmı Öğretim Vazifelisi, Yol ve Seyir Emniyeti Danışmanı Özgür Şener, yaşlılık ve seyirde emniyetli sürüşü kıymetlendirdi.
69 yaşın üzerindekiler ticari vasıta kullanamıyor
Ticari sürüşler için şu an 69 yaş sonu bulunduğunu tabir eden Öğr. Gör. Özgür Şener, “68 yaşını tamamlamış fakat 69’undan gün almamış olmak lazım. Bu yaşın üzerindekiler ticari sürüş yapamıyor. Bunun dışında halihazırda tespit edilmiş bir üst hudut bulunmuyor. Yaş tariflerini artık ileri ittiği bir devredeyiz. Orta yaş, ileri yaş, olgun üzere kavramlar değişti. 75 yaşında beşerler çok dinç olabiliyor. Lakin ülkemizdeki genel hayat kurallarına baktığımızda 75 yaşındaki herkesin dinç ve sağlıklı olduğunu söylemek mümkün değil. Bu sebeple, şahısların yaşından fazla o andaki sıhhat durumlarını, emniyetli vasıta kullanmak için gerekli kondisyona sahip olup olmadıklarını kıymetlendirmek gerekiyor. Bunun en kolay yolu da sıhhat denetimleri ve zihinsel tetkikler olabilir.” dedi.
Seyir kazaları ve yaş faktörü münasebeti bilinmiyor
Ülkemizdeki seyir kazaları, Emniyet Genel Müdürlüğü ve TÜİK tarafından takip edilse de yaş faktörüne dair ayrıntılı kriterlerin ekseriyetle gereğince ele alınmadığını söyleyen Öğr. Gör. Özgür Şener, “Lakin malum bir hakikat var ki, misal 40 yaşından sonra insanların görme yetisinde bariz problemler ortaya çıkmaya başlar. Halbuki görme, emniyetli vasıta kullanımı bakımından en kritik işlevlerden biridir. Bu sebeple, sadece ‘75 yaş ve üzeri’ üzere genel bir sınırlamadan bahsetmek yerine, şahısların sıhhat durumlarını dikkate alarak kıymetlendirme yapmak daha yanlışsız olacaktır.” diye konuştu.
Vasıta kullanırken el-ayak ahengi de kritik bir faktör
Herkesin yaşlandığını ve yaş ilerledikçe birtakım işlevlerin da gerilemeye başladığını kaydeden Şener, şöyle devam etti:
“Sürüş bakımından en ehemmiyetli olanlar ortasında görme ve duyma yer alıyor; dışarıdan gelen sesleri ve seyir akışını algılayabilmek büyük ehemmiyet taşıyor. Ayrıyeten, vasıta kullanırken el-ayak ahengi de kritik bir faktör. Özellikle 40 yaşından sonra adalelerin zayıflamaya başlamasıyla, kâfi fiziki aktivite yapılmazsa adale kaybı yaşanabilir ve bu vaziyet, sürüş esnasında gerekli el-ayak ahengini sağlamayı zorlaştırabilir. Misal, ani bir tehlikeyle karşılaştığınızda – önünüze bir yaya fırladığında – ayağınızı gaz pedalından çekip frene basmanız lazım gelen süre hayatî ehemmiyet taşır. Bunun yanı sıra, zihinsel yetiler de sürüş emniyetinde belirleyici bir rol oynar. Seyri hakikat algılamak, tehlikeleri kestirmek ve bunlara mutabık halde mukabele etmek lazım. Bu yüzden, gözlerimiz, kulaklarımız, adalelerimiz, ani reaksiyonlarımız ve zihinsel algımız seyir emniyeti bakımından kritik öğeler ortasında yer alır.”
Belirli bir yaşın üzerindeki şahıslara ‘Artık vasıta kullanmayın’ denmesi…
Bir kişinin vasıta kullanma yetkisinin elinden alınması bahis konusu olduğunda, evvela güçlü bir toplu taşıma sisteminin temin edilmesi gerektiğini kaydeden Öğr. Gör. Özgür Şener, “Zira bunun iki önemli etkisi bulunuyor. Evvela, kişinin kendi mobilitesinin kısıtlanmasıdır. Şayet belli bir yaşın üzerindeki şahıslara ‘Artık vasıta kullanmayın’ denirse, onların A noktasından B noktasına gitmesi güçleşir ve ömür konforları olumsuz etkilenir. Alışverişe gitmek, pazara uğramak, çocuklarını veya torunlarını ziyaret etmek üzere gündelik rutinleri aksar. Ulaşım, kişinin hayatında önemli bir rol oynadığı için, emniyetli olmasa dahi, bu özgürlüğü kaybetmek büyük bir değişiklik manasına gelir.” halinde konuştu.
Kişilerin vasıta kullanmaya elverişlilikleri muntazam sıhhat denetimleriyle değerlendirilmeli
İkinci önemli noktanın ise, vasıta kullanmayan bireylerin bir diğerinin yardımına muhtaçlık duyması olduğunu söyleyen Üsküdar Üniversitesi İş Sıhhati ve Emniyeti Kısmı Öğr. Gör. Özgür Şener, “Bu durumda ya aile efradı veyahut yakın etrafından birileri ona takviye olmak mecburiyetinde kalacaktır. Lakin bu her vakit pratik bir analiz olmayabilir. Bu yüzden, daha sağlıklı bir yaklaşım olarak, şahısların vasıta kullanmaya elverişliliklerinin muntazam sıhhat denetimleriyle kıymetlendirilmesi gerekmektedir. 5-10 sene üzere uzun aralıklarla değil, yıllık bazda yapılan ayrıntılı sıhhat denetimleriyle, kişinin sürüş için gerekli işlevleri değerlendirilmeli ve elverişli olduğu surece vasıta kullanmaya devam etmesine müsaade verilmelidir.” biçiminde kelamlarını tamamladı. (BSHA / Bilim ve Sağlık Haber Ajansı)
